روشهای مختلف تشکیل سنگ گـــچ   ( 1 )

 

سولفـات سبخـایی و انیدریت ندولــی

-----------------------------------------------------


 

امروزه محل اصلی رسوبگذاری سولفات دریایی جایی که بخش اولیه تشکیل

«« ژیبس - انیدیت »» را میتوان مشاهده کرد در مناطق بالای بین جزر و مدی

و بالای جزر و مدی قرار دارد. ژیبس بصورت جابجایی در رسوبات به فرم بلورهای

صفحه ای - گل سرخی - سلنیت و ماکل دار با اندازه کمتر از ۱ میلیمتر تا بیش از

۲۵ سانتیمتر رسوب می کند .

انیدریت همچنین به صورت لایه های نازک یا طبقاتی از ندول های در هم آمیخته در

بیشتر قسمتهای به سمت خشکی سبخاها رسوب می کند .

تشکیل انیدریت به یک آب و هوای خشک با درجه حرارت متوسط سالیانه بالا

« بالای ۲۲ درجه سانتیگراد » و درجه حرارت فصلی بیش از ۳۵ درجه نیاز

دارد .   در جایی که آب و هوا کمی خشک باشد - آنگاه ندول های اولیه ای از

بلورهای ژیبس ممکن است در داخل رسوب تشکیل شــود .


   www.samingach.blogfa.com 

 

روشهای مختلف تشکیل سنگ گــــچ   ( 2 )

 

رشــد ژیبس در کف

---------------------------------------


 

بلور های ژیبس می تواند در کف دریاچه ها - مردابها و فلات های

کم عمق اطراف حوضه های تبخیری یا اشکال بلوری متنوع - برخی

تماشایی و خیلی بزرگ « تا ۷ میلیمتر » ته نشین شود . این ژیبس

سلنیتی معمولا بطور عمودی تقریبا مانند علف - به صورت منفرد

« منشوری » ماکل دار « دم چلچله ای » و بلورهای شکافدار رشد

می کند و به علت وجود نا خالصی های ارگانیکی سطح بلوری

انحنادار نیز فراوان است .

لایه هایی از این بلورهای ژیبس معمولا یک بافت پنجه ای مشخصی

هستند « شبیه برگ نخل » . مخروط های ژیبسی - ساختمانهای به

شکل کلم و گنبد نیز یافت می شود . لامینه های نازک رس - ژیبس

تخریبی در اندازه سیلت و پلوئید ها در داخل لایه های ژیبسی رشد

کرده در کف - فراوانند و افق های استرومالیتی نازک نیز ممکن

است وجود داشتـه باشــد .


   www.samingach.blogfa.com 

 

روشهای مختلف تشکیل سنگ گـــچ   ( 3 )

 

  سولفـاتهـای لامینـه ای

-----------------------------------------------


ایندیت لامینه ای ( یا ژیبس ) از تناوب لامینه های سولفات نازک

یا لامینه ای با ترکیب مختلف که معمولا « کلسیت » و کلسیت غنی

از مواد آلی است تشکیل شده اند . لامینه های نازک ژیبس - ایندریت

- کلسیت  و انیدریت - مواد آلی بطور تیپیک کمتر از چندین میلیمتر

ضخامت دارند و لیکن ممکن است توالی هایی با صدها متر ضخامت

را تشکیل دهند . بلـور های سولفات معمولا خیلی ریز « ۱ تا ۱۰

میکرون » هستند و احتمالا در سطح لایه های توده آب در حال تبخیر

ته نشیـــن می شونــد .


  www.samingach.blogfa.com

 

روشهای مختلف تشکیل سنگ گــچ   ( 4 )

 

سولفـاتهـای دوبـاره رسوب یافتـه

--------------------------------------------------


 

بعد از اینکه ژیبس - انیدریت ( در زیر آب یا در خشکی ) رسوب کردند

ممکن است حمل شده و مجددا رسوب نمایند . یا اینکه توسط باد - موج

فرآیند های جریانی مجددا به حرکت در آمده و رسوبات تخریبی را تشکیل دهند.

حرکت مجدد ژیبس های بین جزر و مد - بالای جزر و مدی سولفات های

بالامینه مورب و ریپل دار - کنگلو مراهای درون سازندی از قطعات بلوری

ژیبس و استرومالیتهای ژیبسی « در جایی که دانه های آواری توسط

پوشش های موجودات میکروسکوپی به تله افتاده اند » را ایجاد می کند .


  samin_gach@yahoo.com 

 

روشهای مختلف تشکیل سنگ گــچ   ( 5 )

 

ژیبس ثانویه و رشته ای

--------------------------------------------------------

 

بالا آمدن توالی انیدریتی ( شاید مدت زیادی بعد از تشکیل و آنها )

و تماس با آبهای شیرین زیر زمینی نزدیک سطح زمین باعث تشکیل

ژیبس ثانویه می شود . عقیده بر اینست که ژیبس های رشته ای تحت

فشار رگه های پر شده از آب که در اثر شکستگی هیدرولیکی بوجود

آمده اند - رشد کرده اند . با این وجود منشاء ژیبس مشخص نیست .

یک نظر بر اینست که آنها از نظر حجم افزوده شده سولفاتهای حاصل

از آبگیری انیدریت سرچشمه گرفته اند در حالیکه نظر دیگر این است

که ژیبس از آبهای درون حفره ای غنی از سولفات های باقیمانده

نتیجه شده اند .


        samin_gach@yahoo.com